Η μάχη του Μαραθώνα: Εδώ άλλαξε η ιστορία του κόσμου!
Όταν στις 31 Οκτωβρίου 2010, ο Μαραθώνας γιόρταζε – με τη διεξαγωγή του κλασικού μαραθώνιου της Αθήνας - την επέτειο 2.500 χρόνων από την ιστορική μάχη του Μαραθώνα, ακόμη και η Google φιλοτέχνησε το λογότυπό της με αρχαία ελληνικά γράμματα, θέλοντας να τιμήσει την ανδρεία των Ελλήνων και να αναδείξει τη σημασία μιας μάχης που έμελε να αλλάξει ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας.
Η Μάχη του Μαραθώνα διεξήχθη το 490 π.Χ., κατά τη διάρκεια της πρώτης εισβολής των Περσών στην Ελλάδα και αποτέλεσε την κορύφωση των προσπαθειών του βασιλιά Δαρείου Α’ να καταλάβει την Ελλάδα και να εισβάλλει στη σημερινή Ευρώπη.
Θέλοντας να εκδικηθεί τη συμπαράσταση των Αθηναίων και των Ερετριών στις πόλεις της Ιωνίας στην προσπάθειά τους να απαλλαγούν από τον περσικό ζυγό, ο Πέρσης βασιλιάς ορκίστηκε να καταστρέψει την Αθήνα και την Ερέτρια και το 490 π.Χ. έστειλε την πανίσχυρη θαλάσσια δύναμή του – υπό την ηγεσία του Δάτη και του Αρταφέρνη – να καταλάβει αρχικά τις Κυκλάδες και εν συνεχεία τις δύο ελληνικές πόλεις. Στην Ερέτρια τα κατάφερε, για να φτάσει στην Αθήνα όμως έπρεπε να περάσει από την πεδιάδα του Μαραθώνα.
Η απόβαση των Περσών
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο στόλος των Περσών που αποβιβάστηκε στα παράλια του Μαραθώνα αποτελούνταν από 600 τριήρεις. Οι ιστορικές αναφορές για το ακριβές μέγεθος του περσικού στρατού ποικίλουν. Ο Πλάτωνας και ο Λυσίας αναφέρουν ότι οι Έλληνες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν 500.000 Πέρσες, ο Σιμωνίδης ο Κείος κάνει λόγο για 200.000 στρατιώτες, και 10.000 ιππείς, ενώ ο Πλούταρχος και ο Παυσανίας υποστηρίζουν ότι οι Πέρσες ανέρχονταν σε 300.000.
Το σίγουρο είναι ότι οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς που κλήθηκαν να αναχαιτίσουν τους εισβολείς δεν ξεπερνούσαν τις… 11.000! Οι Πέρσες έπλευσαν στην Αττική, και στρατοπέδευσαν στα στενά του Μαραθώνα, περίπου 25 μίλια (40 χιλιόμετρα) από την Αθήνα, με τη συμβουλή του εξορισμένου Αθηναίου τύραννου Ιππία (ο οποίος βοηθούσε στην εκστρατεία).
Ο πανούργος Μιλτιάδης
Ο άνθρωπος που κλήθηκε να χαράξει τη στρατηγική των Αθηναίων απέναντι στον πολυάριθμο στρατό των Περσών ήταν ο Μιλτιάδης ο Νεότερος.
Το σχέδιό του ήταν να κλείσει ο αθηναϊκός στρατός τις δύο εξόδους από τα στενά του Μαραθώνα και να εμποδίσει τους Πέρσες να κινηθούν εσωτερικά προς την Αθήνα. Για περίπου 5 μέρες οι στρατοί αντιμετώπιζαν ο ένας τον άλλο σε όλη τη πεδιάδα του Μαραθώνα, χωρίς νικητή. Ξαφνικά, όμως, και παρά τη συντριπτική υπεροχή των Περσών ο Μιλτιάδης αποφάσισε να επιτεθεί και να οδηγήσει το στρατό του σε μια ιστορική νίκη. Γιατί αποφάσισε να το πράξει, παρά τα εις βάρος του δεδομένα; Υπάρχουν αρκετές θεωρίες που επιχειρούν να δώσουν απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα
Η πιο διαδεδομένη όμως κάνει λόγο για ξαφνική αποχώρηση του περσικού ιππικού από το Μαραθώνα για άγνωστο λόγο και οι Έλληνες, για να πάρουν την υπεροχή, επιτέθηκαν. Αυτή η θεωρία βασίζεται στην απουσία οποιασδήποτε αναφοράς για το περσικό ιππικό στη περιγραφή της μάχης από τον Ηρόδοτο. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές αυτής της θεωρίας, με την πλέον παραδεκτή να αναφέρει ότι το περσικό ιππικό μεταφέρθηκε στα πλοία και στάλθηκε από τη θάλασσα για να επιτεθεί (ανυπερίσπαστο) στην Αθήνα, ενώ οι υπόλοιποι Πέρσες αντιμετώπισαν τον αθηναϊκό στρατό στον Μαραθώνα.
Το σίγουρο είναι ότι η Μάχη του Μαραθώνα θεωρείται από τους ιστορικούς ως μάχη - ορόσημο που άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητας, δεδομένης της ανόδου του κλασικού ελληνισμού τα επόμενα δυο χιλιάδες χρόνια. Για παράδειγμα, ο "Τζον Στιούαρτ Μιλ" θεωρεί ότι «η Μάχη του Μαραθώνα, ως και γεγονός της ιστορίας της Βρετανίας, είναι πιο σημαντικό από τη "Μάχη του Χέιστινγκς"».